اولین موردی نبود کـه با رشد همـه گیر و خارق العاده خود درون مدت زمانی نـه طولانی، بـه امری آشنا درون جامعه ایرانی ما بدل گشت و قطعا آخرین نیز نخواهد بود.
این روزها بسیـاری از مردم چه کودک و چه بزرگ، حتی اگر تلفظ صحیح را ندانند ولی آشنایی حداقلی با آیین و رسوم این روز بـه خصوص دارند و گاهاً شمـه ای از تاریخچه اش را شنیده اند. چهارشنبه سوری در سال 96 چه روزیست تاریخچه ای کـه عدم وضوح کامل آن درون پس پرده افسانـه هایی چند پنـهان گشته است.
کـه بود؟
امروزه کلیسای کاتولیک بـه این نتیجه رسیده هست که حداقل سه قدیس با نام وجود داشته اند کـه همگی بـه شـهادت رسیده اند. از این رو چندین افسانـه سعی درون بازگویی خاستگاه این آئین دارند.
سده سوم مـیلادی، روم باستان فرمانروایی بـه نام کلاو دوم داشت کـه معتقد بود جنگجویـانش حتما مردانی مجرد باشند. براساس همـین اعتقاد ازدواج به منظور سربازان امپراتوری روم ممنوع گشت. قاطعیت فرمانروای بی رحم، جرأت ازدواج را از تمام سربازان سلب کرد.
استقبال ایرانیـان از روز عشق
به عقیده کارشناسان روانشناسی، ایرانیـان بـه سبب فرهنگ مردسالاری کـه ریشـه درون تاریخ سرزمـینشان دارد، با آسانی قادر نیستند با جنس مخالف سر صحبت را باز کنند و بنابراین روزی همچون مجال بازگویی عواطف را بـه طرفین مـی دهد و مـهمتر اینکه درون جامعه ای کـه هنوز بـه رابطه مـیان و پسر با تردید و ظن نگاه مـی شود، مـی تواند گامـی بـه سوی رسمـیت یـافتن چنین روابطی باشد.
شاید کمتری بداند کـه ایرانیـان درون روز ، بعد از جشن عید نوروز، بیشترین کارت تبریک و هدیـه را بـه یکدیگر مـی دهد.
در شرایط کنونی برخورد مسؤولان فرهنگی ایران درون این خصوص بیشتر بـه نادیده گرفتن آن محدود مـی شود. درون حالی کـه شبکه های ای فارسی زبان بـه طور گسترده ای بـه تبلیغ و ترویج مـی پردازند و بر تعداد تبلیغ های تجاری وسایل و هدیـه های مختص این روز سال بـه سال افزوده مـی گردد.
هرچند بسیـاری از جوانان و نوجوانان با جدیت و حرارت درپی گرامـی داشتن گوی سبقت از دیگران مـی ربایند، اما هستندانی کـه با عجین شدن رسوم غربی با فرهنگ ایرانی مخالفند و درصدد یـافتن معادلی ایرانی و حتی اسلامـی به منظور این روز هستند.
جای خالی عشق درون روزهای ایرانی
دکتر سارا شریعتی ،استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران درباره توجه و گرایش جوانان ایرانی بـه کـه هر سال بیشتر از پیش مـی شود، مـی گوید: «در جامعه ما تعادلی بین مرگ و زندگی و غم و شادی نیست. اگر درون سال ۶۵ روز به منظور عزا است، شاید ۲۰ روز به منظور شادی داشته باشیم.
این باعث مـی شود وقتی درون رده های بالای سیـاست گذاری کاری انجام نشود ،رده های پایین (مردم)خودشان شادی آفرینی کنند. هر جامعه ای درون مورد نیـازی کـه پاسخ بومـی و داخلی نداشته باشد، از جوامع دیگر وام مـی گیرد .این وام گیری اول یک دوره مخفی را مـی گذراند و بعد رفته رفته، جای خود را پیدا مـی کند.»
اما مـی دانیم کـه گسترش درون ایران تنـها بـه دلیل نبود شادی و نشاط درون جامعه نبوده است، بلکه دلایل خاص دیگری نیز دارد. دکتر شریعتی درون این باره مـی گوید: «عشق درون جامعه ما یک تابوست. طبیعی هست که جوانان با حجم رسانـه ای بالای امروز ( و اینترنت) از آیین ها، جشن ها و فرهنگ کشور های دیگر باخبر شوند و آنچه پاسخگوی نیـازشان باشد،تقلید نمایند. این تقلید کم کم آن قدر عادی مـی شود کـه شاید ۵۰ سال آیندهی حتی بـه یـاد نیـاورد کـه از کجا و چگونـه وارد فرهنگ ما شده است.»
با اینکه تلاش هایی کـه هدف یـافتن جایگزینی به منظور را داشتند با ناکامـی مواجه شدند و پیشنـهاد انتخاب سالروز ازدواج حضرت علی(ع) فاطمـه زهرا(س) با عالعمل سرد مسؤولان فرهنگی همراه بود، ولی همچنان تلاش به منظور مطابق یکی از روزهای باستان ایرانی با روز عشق ادامـه دارد.
جشن عشق درون ایران باستان
گفته مـی شود کـه در ایران باستان، بیست قرن پیش از مـیلاد روزی موسوم بـه روز عشق بوده است. این روز درون تقویم جدید ایرانی دقیقا مصادف هست با ۲۹ بهمن، یعنی تنـها ۴ روز بعد از غربی. این روز «سپندارمذگان» یـا «اسفندارمذگان» نام داشته.
سپندارمذ لقب ملی زمـین است. زمـین نماد عشق هست چون با فروتنی، تواضع و گذشت بـه همـه عشق مـی ورزد . زشت و زیبا را بـه یک چشم مـی نگرد. بـه همـین دلیل درون فرهنگ باستان اسپندارمذگان را بـه عنوان نماد عشق مـی پنداشتند. درون ایران باستان علاوه بر ماه، روزها نیز اسم داشته اند و در هر ماه، یک بار، نام روز و ماه یکی مـی شده است. درون همان روزی کـه نامش با نام ماه مقارن مـی شد جشنی ترتیب مـی دادند. روز پنجمـین هر ماه اسفندارمذ، نام داشت کـه در ماه دوازدهم سال کـه آن هم اسفندارمذ بود، جشنی با همـین عنوان مـی گرفتند.
سپندارمذگان جشن زمـین و گرامـی داشت عشق هست که هر دو درون کنار هم معنا پیدا مـی د. درون این روز زنان بـه شوهران خود با محبت هدیـه مـی دادند. مردان نیز زنان و ان را بر تخت شاهی نشانده بـه آن ها هدیـه مـی دادند.
با روز عشق چه کنیم؟
هدایـای روز شامل گل رز و یـا دسته گل، شکلات، کارت تبریک ، عروسک، شمع، نامـه عاشقانـه، یک قطعه شعر عاشقانـه و بسته های کادویی ویژه روز است.
سالیـانـه بیش از یک مـیلیـارد کارت تبریک درون سراسر جهان رد و بدل مـی گردد کـه بیشتر آنـها توسط زنان خریداری مـی شود و مـیلیون گل رز و مـیلیون ها جعبه شکلات درون سالروز هدیـه داده مـی شود کـه اغلب آن ها را مردان خریداری مـی کنند.
عده ای بر این عقیده اند کـه یکی از عوامل مـهم و تأثیرگذار درون گسترش مافیـای اقتصادی یـا همان دنیـای سرمایـه داری هست که با تبلیغات وسیع، مفاهیمـی همچون عشق و دوست داشتن را بـه ابزاری به منظور راهیـابی بـه اندیشـه های استثماری بدل ساخته است.
شاید بیگانگی با فرهنگ باستانی ایرانی، دلیل رویکرد بـه چنین آئین و رسومـی باشد کـه جوانان ما را وام دار دیگر فرهنگ ها مـی سازد. اما آنچه کـه اکنون مطرح هست این هست که آیـا برخوردی که تا این حد مشتقانانـه دلیل گویـای نیـاز اجتماعی قشری از مردم ما نیست و همـین گرایش ها ایجاب نمـی کند کـه پیش از آنکه رشته کار کامل از دست رود درون اندیشـه فرهنگ سازی مناسب و جامعی درون این زمـینـه باشیم؟
[روز عشق چیست و معادل ایرانی آن کدام است؟ - ایران ناز چهارشنبه سوری در سال 96 چه روزیست]
نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Thu, 19 Jul 2018 11:52:00 +0000